Ο Johannes Vermeer, γεννημένος το 1632 στο Ντελφτ της Ολλανδίας, είναι ένας από τους πιο αινιγματικούς αλλά και πιο θαυμαστούς καλλιτέχνες του Χρυσού Αιώνα της Ολλανδικής ζωγραφικής. Σε αντίθεση με άλλους ζωγράφους της εποχής του, που δημιούργησαν εκατοντάδες έργα, ο Vermeer μας άφησε λιγότερους από 40 πίνακες. Ωστόσο, καθένας από αυτούς χαρακτηρίζεται από εξαιρετική λεπτομέρεια, αρμονία και μια σχεδόν μαγική διαχείριση του φωτός.
Ηθογραφία με ψυχή
Ο Vermeer απεικονίζει κυρίως οικιακές σκηνές από τη ζωή των γυναικών της μεσαίας τάξης: κυρίες που διαβάζουν επιστολές, που παίζουν μουσική, που κοιτούν έξω από ένα παράθυρο ή που απλώς στέκονται ακίνητες. Αυτή η φαινομενικά «απλή» καθημερινότητα γίνεται στα χέρια του αντικείμενο υψηλής καλλιτεχνικής παρατήρησης, σχεδόν διαλογισμού.
Το φως ως αφήγηση
Το φυσικό φως είναι ίσως ο πιο σιωπηλός "πρωταγωνιστής" των έργων του. Πάντοτε έρχεται από το ίδιο παράθυρο, συνήθως στα αριστερά του πίνακα, λούζοντας τις μορφές με μια σχεδόν θεϊκή λάμψη. Το φως δεν φωτίζει μόνο το σώμα, αλλά και την ψυχολογία των προσώπων. Ο Vermeer μας καλεί να «δούμε» τη σιωπή και να «ακούσουμε» τη στιγμή.
Η τεχνική του Vermeer
Υπάρχουν θεωρίες ότι ο Vermeer χρησιμοποίησε την κάμερα obscura –μια πρώιμη μορφή φωτογραφικής μηχανής– για να αποτυπώσει την προοπτική και τις λεπτομέρειες. Είτε το έκανε είτε όχι, η τεχνική του παραμένει μοναδική: διαφάνειες, χρώματα που αναπνέουν, υφές που σχεδόν ακουμπιούνται με το μάτι.
Ένα μυστήριο που αντέχει στον χρόνο
Παρά την ποιότητα των έργων του, ο Vermeer δεν έτυχε ιδιαίτερης αναγνώρισης κατά τη διάρκεια της ζωής του. Πέθανε φτωχός, αφήνοντας πίσω του μια χήρα και πολλά χρέη. Η ανακάλυψη του έργου του ήρθε αιώνες αργότερα, όταν οι ιστορικοί τέχνης αναγνώρισαν την αξία του.
Κορυφαία έργα του Vermeer:
-
Κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι
-
Η δαντέλα
-
Η γυναίκα με τη στάμνα
-
Το Ατελιέ του Ζωγράφου